Tuổi dậy thì là khoảng thời gian cơ thể có nhiều thay đổi bao gồm cả sự phát triển về thể chất, thay đổi về nhận thức, tâm lý. Trong đó, chiều cao là điều mà các bậc phụ huynh cần quan tâm vì nó sẽ ảnh hưởng đến hình thể về sau. Nếu muốn tác động thì đây chính là thời điểm phù hợp cần phải chú ý. Vậy có những cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì nhanh, hiệu quả? Hãy cùng FADO tìm hiểu ngay các bí quyết được chia sẻ trong bài viết dưới đây.
Sự biến đổi về chiều cao ở tuổi dậy thì
Chiều cao tăng đột biến ở tuổi dậy thì là do sự tác động mạnh của các hormone tăng trưởng và hormone giới tính (estrogen ở bé gái và testosterone ở bé trai).
Trong chương trình On Call for All Kids, giám đốc Phòng khám Chuyên khoa Thanh thiếu niên và Vị thành niên tại Bệnh viện Nhi Johns Hopkins All – Jasmine Reese và trợ lý giáo sư nhi khoa của Trường Y Đại học Johns Hopkins đã chia sẻ những kiến thức hữu ích về vấn đề biến đổi chiều cao của bé gái và trai trong khoảng thời gian dậy thì. Theo đó, chiều cao của trẻ sẽ tăng trung bình khoảng 6cm mỗi năm trong suốt thời thơ ấu. Sau đó là giai đoạn tăng trưởng chậm trước tuổi dậy thì. Tốc độ tăng trưởng cao nhất của bé gái thường là 6 – 12 tháng trước khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt. Trong thời gian này, nếu có cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì phù hợp, chiều cao có thể tăng 8cm/năm.
Sau thời kỳ này, tốc độ này giảm xuống đáng kể. Sau khi có chu kỳ kinh nguyệt, các bé gái có thể tăng thêm khoảng 5 – 8cm. Các bé trai có xu hướng phát triển chậm hơn các bé gái khoảng hai năm. Tốc độ tăng trưởng chiều cao vượt bậc của các bé trai là ngay trước sự phát triển của tinh trùng. Lúc này, bé trai tăng khoảng 9cm/năm. Tốc độ tăng trưởng của trẻ em trai có xu hướng kéo dài hơn so với ở bé gái.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ
Chiều cao của trẻ phụ thuộc nhiều vào yếu tố. Những yếu tố này có thể kiểm soát và cũng có những cái không thể tự kiểm soát. Bố mẹ có thể dựa vào yếu tố này để tìm cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì cho trẻ.
Yếu tố di truyền
Yếu tố chính ảnh hưởng đến chiều cao của một người là cấu tạo gen hay còn gọi là DNA. Các nhà khoa học tin rằng DNA chiếm khoảng 80% những tác động ảnh hưởng tới chiều cao của một người. Điều này có nghĩa là những người cao thì con của họ được sinh ra cũng có xu hướng cao hơn.
Họ đã xác định được hơn 700 các biến thể gen khác nhau trong việc xác định chiều cao. Một số gen này ảnh hưởng đến các đĩa tăng trưởng. Một số gen khác lại ảnh hưởng đến việc sản xuất các hormone tăng trưởng.
Thời kỳ người mẹ mang thai và sinh đẻ
Trong thời kỳ mang thai và sinh đẻ, chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và tâm sinh lý của người mẹ đều ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi. Vì vậy, trước mai thai, khi mang thai và giai đoạn cho con bú người mẹ cần đảm bảo về dinh dưỡng và những tố tâm thần tích cực.
Cần bổ sung các loại vitamin và khoáng chất phù hợp. Thực hiện các đợt kiểm tra, siêu âm theo từng giai đoạn để đảm bảo thai được phát triển khỏe mạnh. Trẻ sinh không đủ tháng cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến chiều cao sau này.
Yếu tố dinh dưỡng trong quá trình phát triển
Cơ thể con người đa số không thể tự tổng hợp được các dưỡng chất cần thiết. Do vậy, con người mới phải nạp chúng qua thực phẩm hằng ngày.
Những dưỡng chất cần bổ sung đầy đủ trong quá trình phát triển chiều cao đó là:
- Canxi
- Protein
- Vitamin D, K2 tự nhiên (MK7), A, C…
- Nguyên tố vi lượng như kẽm, sắt, magie, photpho…
Thói quen sinh hoạt hằng ngày
Thói quen sinh hoạt thể hiện ở thời gian ăn ngủ. Xây dựng thói quen tốt là cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì hiệu quả.
Ngủ đủ giấc thúc đẩy quá trình tăng trưởng ở trẻ em và thanh thiếu niên. Trong khi ngủ sâu, cơ thể tiết ra các hormone cần thiết để phát triển. Do đó, thói quen ngủ đủ giấc tạo điều kiện cho sự phát triển tối ưu.
Ngủ không đủ giấc trong một thời gian dài có thể cản trở sự phát triển khỏe mạnh, gây ra các vấn đề sức khỏe khác và làm suy giảm khả năng tập trung, học tập và hòa nhập vào cuộc sống xã hội của trẻ.
Môi trường sống
Các chuyên gia chỉ ra rằng trẻ sống tại những môi trường sống xanh ít khói bụi, tiếng ồn, dịch bệnh, khói thuốc, ít dùng thuốc kháng sinh điều trị có khả năng phát triển chiều cao tốt hơn.
Họ chưa chắc chắn về nguyên nhân chính xác dẫn đến hiện tượng đó. Tuy nhiên, họ cho rằng điều kiện sống trong lành là một phần ảnh hưởng đến tâm sinh lý bên trong của trẻ.
Thừa cân, béo phì
Ở người trưởng thành, tình trạng thừa cân, béo phì không ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao. Tuy nhiên, bệnh này lại rất ảnh hưởng đến trẻ em ở thời gian trước, trong và 3 năm sau khi dậy thì.
Các chuyên gia đã kết luận, trẻ em bị béo phì có khả năng tăng chiều cao nhanh hơn trẻ em không bị béo phì trong thời gian thơ ấu. Tuy nhiên, đến thời gian 2 năm trước dậy thì và sau khi dậy thì thì tốc độ lại giảm đáng kể.
Tốc độ tăng trưởng này không bằng như những trẻ bình thường. Trẻ em bị béo phì là đối tượng của tăng trưởng tuyến tính nhanh. Điều này dẫn tới nguy cơ dậy thì sớm và suy giảm chiều cao ở tuổi trưởng thành.
Thời gian dậy thì
Dậy thì sớm là khi cơ thể của trẻ bắt đầu thay đổi thành cơ thể của người lớn quá sớm. Khi tuổi dậy thì bắt đầu trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai thì được coi là dậy thì sớm. Dậy thì sớm khiến chiều cao của trẻ thấp hơn so với bạn cùng trang lứa. Ở thời thơ ấu, chiều cao của trẻ được coi là vượt bậc so với những đứa trẻ khác.
Tuy nhiên, vì xương của chúng trưởng thành nhanh hơn bình thường nên cũng sẽ ngừng phát triển sớm. Điều này có thể khiến chiều cao ở tuổi trưởng thành thấp hơn mức trung bình. Điều trị dậy thì sớm có thể giúp trẻ ức chế quá trình dậy thì sớm và có chiều cao cao hơn so với không điều trị.
Tuổi dậy thì quan trọng như thế nào đối với quá trình phát triển chiều cao?
Tuổi dậy thì là dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của con người. Dậy thì mang đến sự thay đổi cả về vóc dáng bên ngoài và tâm sinh lý bên trong. Đây là giai đoạn phát triển mạnh nhất về hình thức bên ngoài của cơ thể. Cơ thể cao lớn hơn. Sự thay đổi về các bộ phận trên cơ thể.
Sinh lý bên trong thay đổi thông qua sự xuất hiện của chu kỳ kinh nguyệt, chu kỳ tinh trùng, sự biến đổi của da…Nó đóng vai trò quan trọng trong định hình những thay đổi tâm lý ở tuổi vị thành niên một cách trực tiếp thông qua những thay đổi đối với não bộ và gián tiếp thông qua môi trường xã hội.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì nhanh và hiệu quả
Bố mẹ và trẻ đều mong muốn ở tuổi dậy thì có sự tăng trưởng chiều cao lý tưởng. Do vậy, họ làm nhiều cách để điều này diễn ra suôn sẻ nhất. Dưới đây là những cách chăm sóc sao cho trẻ tăng chiều cao ở tuổi dậy thì nhanh.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì: bổ sung vitamin và khoáng chất
Cung cấp đầy đủ các nhóm vitamin, khoáng chất và nguyên tố vi lượng cần thiết giúp quá trình tăng trưởng chiều cao diễn ra nhanh và tốt nhất. Có nhiều cách để bổ sung, trong đó, sử dụng sản phẩm chức năng là lựa chọn được đa số người quan tâm. Dưới đây là những sản phẩm được tìm hiểu và sử dụng nhiều nhất dành cho trẻ:
- SmartyPants Women’s Formula Gummy Vitamins. Sản phẩm chứa các nguyên tố vi lượng và vitamin cần thiết: kẽm, vitamin A, B6, B12, C và D3.
- Non Fortified Nutritional Yeast Flakes. Chứa vitamin nhóm B, protein, 18 axit amin và chất xơ. Bổ sung men dinh dưỡng cho bữa ăn cân bằng.
- Vitamin C + Zinc của Nature’s Bounty. Bổ sung vitamin C và kẽm cần thiết cho cơ thể.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì: xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý
Dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng đối với sự tăng trưởng. Trẻ không có chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển chiều cao ở tuổi dậy thì.
Các nhà dinh dưỡng khuyến cáo rằng trẻ em và thanh niên nên ăn xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng với nhiều trái cây và rau quả. Điều này sẽ đảm bảo có thể được bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết để phát triển.
Protein và canxi đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của xương. Một số thực phẩm giàu protein bao gồm :
- Thịt
- Hải sản
- Trứng
- Cây họ đậu
- Quả hạch và hạt
- Rau giàu protein như rau bina, măng tây và rau cải xanh.
Một số thực phẩm giàu canxi bao gồm :
- Sữa chua
- Sữa tươi
- Phô mai
- Bông cải xanh
- Cải xoăn
- Đậu nành
- Cam
- Cá mòi, cá hồi
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì: lập thời khóa biểu sinh hoạt khoa học
Thời khóa biểu sinh hoạt nên xây dựng theo thời gian ăn, đi ngủ, thức dậy và các hoạt động khác. Giấc ngủ đặc biệt quan trọng trong giai đoạn này. Trong khi ngủ, cơ thể tiết ra chất để kích thích tăng trưởng.
Thời gian ngủ phù hợp với từng lứa tuổi cũng khác nhau.
- Trẻ dưới 1 tuổi: 12 – 16 giờ.
- Trẻ từ 1 đến 2 tuổi: 11 – 14 giờ.
- Trẻ từ 3 đến 5 tuổi: 10 – 13 giờ.
- Trẻ từ 6 đến 12 tuổi: 9 – 12 giờ.
- Trẻ em từ 13 đến 18 tuổi: 8 – 10 giờ.
Vì vậy, trong tuổi ăn, tuổi lớn, ít nhất 1 ngày trẻ phải đáp ứng 8 giờ ngủ để phát triển tốt nhất.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì: tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên rất quan trọng để phát triển thể chất vì nó hỗ trợ sức khỏe của xương và các mô cơ. Các môn thể thao được ưa chuộng ở tuổi này là bóng rổ, cầu lông, đu xà… Chơi thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh hơn, đặc hơn và chắc hơn. Phương pháp luyện tập sức khỏe này có lợi cho tất cả mọi người, bao gồm cả trẻ em đang lớn và người trưởng thành.
Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì nhanh và tốt nhất phụ thuộc nhiều vào lượng vitamin và khoáng chất cần thiếu, chế độ dinh dưỡng, hoạt động sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Quá trình này diễn ra lâu dài và đều đặn để cơ thể hấp thụ và tiếp nhận từ từ. Do vậy, cha mẹ cần có những biện pháp tích cực để bồi dưỡng.