Cá tháng tư là ngày gì?  Ý nghĩa và nguồn gốc bắt nguồn ngày cá tháng tư

Cá tháng Tư là ngày mà mọi người hay trêu nhau, lừa nhau một cách vui vẻ. Mặc dù khá quen thuộc nhưng ít ai biết cá tháng tư là ngày gì hay nguồn gốc bắt đầu từ đâu. Để hiểu rõ hơn về ngày này thì hãy cùng FADO tìm hiểu và khám phá qua những thông tin trong bài viết dưới đây.

Cá tháng tư là ngày gì?

Ngày cá tháng Tư hay còn có tên gọi khác là ngày nói dối. Ngày này diễn ra vào 1 tháng 4 dương lịch, trở thành ngày hội mà lúc này người ta được phép và thi nhau nói dối, đánh lừa người khác để  vừa mua vui cho bản thân cũng như mua vui cho mọi người mà không phải chịu những lời chỉ trích, tác hại nào. Mặc dù cá tháng tư không phải là ngày nghỉ lễ chính thức nhưng ngày này vẫn trở thành phong tục truyền thống tại nhiều quốc gia trên thế giới. 

Cá tháng tư bắt nguồn từ nước nào?

Tuy ngày cá tháng tư đã rất phổ biến trên thế giới nhưng không phải ai cũng biết được nguồn gốc chính xác của ngày này. Nhiều tài liệu cho rằng, nước Pháp chính là mẹ đẻ của ngày Cá tháng Tư. Bởi vào khoảng thế kỉ 16, vào ngày đầu tháng Tư là thời điểm bắt đầu của mùa lễ hội hàng năm của đất nước này nên năm mới được tính bắt đầu từ ngày 1/4.

Nhưng vào năm 1582, hoàng đế thời điểm hiện tại là ông Charles IX đã ra lệnh chuyển ngày đầu năm mới về ngày 1/1. Tuy nhiên, do phương tiện liên lạc còn lạc hậu, người ta truyền tin chủ yếu bằng đường bộ nên không phải người dân nào cũng nhận được sự thay đổi đó. Chính vì vậy mà vẫn có nhiều người tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4 và trở thành trò cười cho thiên hạ. Từ đó mà nhiều người trêu đùa gọi ngày 1/4 năm đó là “ngày nói dối”. Và cái tên “Cá tháng Tư” hay “ngày nói dối” chính thức xuất hiện từ thời điểm này.

Ý nghĩa của ngày cá tháng tư

Ngày Cá tháng Tư được biết đến là ngày mà con người có thể mang lại tiếng cười sảng khoái, thoải mái cho người xung quanh. Vào ngày này, bạn có thể thỏa thích đi trêu đùa không gây hại, ảnh hưởng tới mọi người.

Bên cạnh tác dụng mua vui và mang lại tiếng cười sảng khoái, mỗi quốc gia khác nhau, trò đùa trong ngày cá tháng tư lại mang một ý nghĩa riêng biệt không giống nhau. Tại nhiều nước, ngày 1/4 dần được chú ý nhiều hơn. Mặc dù đây không phải là ngày nghỉ lễ chính thức nhưng tại nhiều quốc gia nó vẫn được tổ chức như những ngày lễ bình thường khác. Còn đối với Việt Nam, vào ngày này, thường thì giới trẻ sẽ bày ra những trò đùa, những lời nói dối tai quái, câu chuyện bịa đặt vô hại để mang lại tiếng cười cũng như không khí vui vẻ cho mọi người.

Phong tục cá tháng tư tại một số nước

Tuy cùng là ngày lễ nhưng mỗi quốc gia lại có những phong tục khác nhau cho ngày cá tháng tư. Dưới đây là phong tục ngày cá tháng tư tại một số nước mà bạn không nên bỏ qua:

Pháp

Trong những năm 1589-1610, Henry IV là vị vua nước Pháp đã gửi thư cho cô gái mười sáu tuổi và bí mật hẹn hò trong một lâu đài. Nhưng khi nhà vua Henry đến điểm hẹn, người chào đón ông không phải cô gái kia mà lại là vợ ông- hoàng hậu Marie de Medici. Thay bằng những lời trách móc, hoàng hậu còn khiêm tốn cảm ơn ông vì đã làm theo lời mời của bà để đến dự dạ vũ vui nhộn. Nhưng điều này cũng không lý giải được tại sao ngày hội nói dối lại lan sang nhiều nước khác ở châu Âu trong khi tại đây không sử dụng lịch Gregorian cho tới tận bây giờ.

Scotland

Tại Scotland, ngày Cá tháng Tư xưa có tên gọi là Hunt-the-Gowk. Những trò đùa truyền thống thường là những trò đùa yêu cầu một người nào đó chuyển giúp một tin nhắn được niêm phong hy vọng nhận được sự giúp đỡ. Thường thì thông điệp trong tin nhắn sẽ có nội dung: “Diana laugh, diana smile. Hunt the gowk another mile”. Sau đó, người nhận lại được yêu cầu tiếp tục chuyển tiếp tin nhắn này đến người khác. Và nguồn gốc của tờ giấy được dán sau lưng cũng có thể xuất phát từ lễ kỷ niệm ngày nói dối của đất nước Scotland.

Anh Quốc

Tại Anh, ngày cá tháng tư, trò đùa chính là hét lên “April fool!” sau đó người nghe sẽ trở thành “kẻ ngốc tháng Tư”. Theo nghiên cứu của nhà nghiên cứu văn học dân gian Iona và Peter Opie vào những năm 1950, hai người đã phát hiện ra rằng ở Anh và các nước khác như Úc, các trò đùa này nhanh chóng chấm dứt vào buổi trưa của ngày 1/4. Nếu ai còn đùa giỡn sau buổi trưa thì cũng tự biến mình thành “kẻ ngốc”.

Iran

Tại Iran, những trò vui nhộn sẽ được tổ chức vào ngày thứ 13 của năm mới Nowruz, thường vào khoảng thời gian từ ngày 1-2/4. Từ năm 536 trước Công nguyên ngày này đã được ghi nhận và gọi là Sizdah Bedar. Đây trở thành trò đùa lâu đời nhất trên thế giới và tồn tại cho đến nay. Từ đó, khiến nhiều người tin rằng ngày Cá tháng Tư có nguồn gốc từ truyền thống này của Iran.

Việt Nam

Trong vài năm trở lại đây, một bộ phận giới trẻ ở Việt Nam khá hào hứng đón nhận ngày “Cá tháng Tư”. Mặc dù, không ai biết được thời điểm cụ thể cũng như quá trình hội nhập sự kiện ngày “Cá tháng tư” vào Việt Nam nhưng “ngày hội” vui nhộn, hấp dẫn này đã và đang được nhiều người Việt tự nguyện đón nhận như một món ăn tinh thần mới lạ. 

Rất có thể, nhiều người Việt đã từng biết đến ngày “Cá tháng Tư” từ rất lâu nhờ được tiếp xúc với các nước phương Tây, Đông Âu. Tuy nhiên, trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt ngày này chỉ được biết đến và đón nhận trong vài năm trở lại đây. Nhìn chung  ngày cá tháng tư ở Việt Nam vẫn mang tính tự phát, chưa có tính tổ chức hệ thống cũng như định hướng rõ rệt đối với công chúng trong toàn xã hội.

Vậy yếu tố nào khiến ngày cá tháng tư trở thành một trong những sự kiện văn hóa phương Tây ngày càng có được chỗ đứng trong đời sống tinh thần người Việt? Người Việt vốn có truyền thống lạc quan, yêu đời, yêu thích sự dí dỏm trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày mà những trò đùa tinh ranh, những câu nói “dối” vô hại hóm hỉnh của ngày cá tháng tư không chỉ đem lại tiếng cười sảng khoái mà còn mang lại tinh thần lạc quan, yêu đời.

Nếu bạn chưa biết thì nền văn hóa dân gian Việt từng xuất hiện một địa danh nổi tiếng tại ngôi làng Văn Lang thuộc huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Nơi đây luôn đầy ắp những câu chuyện cười nên được mọi người ở đây gọi vui là “nói phét”. Chính sự cường điệu sự thật đến mức vô lý, hài hước, trên cả “nói dối” đã khiến người nghe bị cuốn hút, bị đánh lừa. Sau cùng là vỡ òa những tiếng cười sảng khoái, sự hóm hỉnh, dí dỏm, hài hước trong những câu chuyện “nói phét” của người dân tại Văn Lang.

Phải chăng sự tương thích về văn hóa lại chính là yếu tố quan trọng giúp ngày cá tháng tư trở thành ngày hội và dần chiếm được vị trí trong đời sống tinh thần của người Việt thời nay!Hiện nay, tại Việt Nam, mặc dù ngày cá tháng tư chỉ là một sự kiện văn hóa du nhập mang tính tự phát khi giao thoa văn hóa toàn cầu. Nhưng chắc chắn trong thời gian tới nó sẽ mang lại sức sống nội sinh mãnh liệt cho người Việt, trở thành sự kiện văn hóa mới biến ngày hội cá tháng tư vừa mang tính đại chúng lại vừa mang tính dân tộc. 

Trên đây là thông tin tổng hợp về ngày cá tháng tư là ngày gì, nguồn gốc, ý nghĩa của ngày cá tháng tư cũng như các phong tục thú vị của ngày này tại một số quốc gia trên thế giới. Mong rằng sau khi tìm hiểu bạn sẽ hiểu rõ hơn về ngày này và có thêm nhiều trò đùa thú vị.